پناهیان: «ولیّ» جامعه در اغلب مسائل اجتماعی، «سکوت» میکند تا ما با «تشخیصمان»، امری را «جلو» ببریم / خدا ، اشتباه در تشخیص را «میبخشد»
تاریخ انتشار: ۱۴ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۴۱۲۴۷
حجتالاسلام علیرضا پناهیان در سحرهای ماه مبارک رمضان با حضور در برنامه «ماه من» که بهطور مستقیم از شبکه سه پخش میشود درباره تلقیهای ناصواب از دین و آثار تحریف دین به گفتگو میپردازد. در ادامه گزیدهای از دهمین جلسه این مبحث را میخوانید:
تشخیص تکلیف مقدم بر تکلیف است ؛ اگر اشتباه تشخیص دادیم، چه؟
امروز به احترام حضرت خدیجه(س) بانوی بزرگ عالم اسلام، میخواهم به عنوان مثالِ بحث، درباره مسئلهای صحبت کنم که مربوط به بانوان و پیرامون موضوع حجاب است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سؤالی که درباره موضوع بحث دیشب میشود پرسید این است که اگر اشتباه تشخیص دادیم چه؟ ما گفتیم اسلام دین تشخیص است و تشخیص از جهاتی مهمتر است و تشخیص تکلیف مقدم بر تکلیف است. یعنی اول باید تکلیف را تشخیص بدهیم. تشخیص تکلیف، گاهی از اوقات با مراجعه به علماست؛ اما همانجا هم باید شما تشخیص بدهید از کدام عالم بپرسید، از کدام عالم تقلید کنید و به کدام عالم مراجعه کنید، کدام عالم، مرجع شما است؟
خیلی اوقات بعد از فتوای مرجع تقلید هم، باز در «موضوعشناسی» تشخیص به عهده خودمان است
بعد از اینکه مرجع تقلید فتوایی داد، بسیاری از اوقات تشخیص تکلیف به عهده خود ما است؛ در موضوعشناسی! یعنی موضوع آیا همان موضوعی است که مرجع تقلید ما حکمش را از اسلام بیان کرد یا نه؟ این تشخیص هم به عهده خودِ ما است. مثلاً فتوای مرجع این است: ماهیهایی که پولک دارند حلال هستند و ماهیهایی که روی پوست آنها پولک نداشته باشند، مثلاً حرام هستند.بعد از این حکم، دیگر خودم میروم بررسی میکنم که ببینم این ماهی پولک دارد یا ندارد؟ پس موضوعشناسی به عهده خودِ مکلّف است.
البته گاهی مراجع، به واسطه اعوان و انصاری که دارند یک کمکی در این زمینه میکنند. اما در بسیاری از احکام دیگر، مسئله پیچیدهتر از این میشود. مثلاً صلح داریم، جنگ داریم و... خب الان موقع کدام است؟ یا مثلاً اینکه در برخورد با اطرافیان، تا کِی باید صبر کنیم؟ کِی نباید صبر نکنیم و مثلاً کجاها باید فاصله بگیریم؟ همه اینها نیاز به تشخیص خود ما دارد. یا اینکه بعضی وقتها ممکن است تزاحم بین احکام پدید بیاید، در این موارد،اولویت با کدام است؟ کدام را باید ترجیح بدهیم؟ خیلی از اوقات، اینها به تشخیص خود ما است.
در بسیاری از مسائل اجتماعی، تشخیص به عهده خودمان است؛ حتی ولیّ جامعه سکوت میکند تا خودمان تشخیص بدهیم
در مسائل اجتماعی هم خیلی از اوقات، تشخیص به عهده خودِ ما است؛ حتی ولیّ جامعه سکوت میکند تا ما با تشخیصمان یک امری را جلو ببریم. مثال برجستهاش شب عاشورا است که اباعبدالله الحسین(ع) امر به ماندن نکردند، بلکه یاران حضرت، خودشان وظیفه خود را تشخیص دادند. در مورد امیرالمؤمنین علی(ع) مثالهای بسیار هولناک و مهمی وجود دارد که بگذاریدبه شبهای امیرالمؤمنین علی(ع) و شبهای قدر که شبهای شهادت ایشان است، نزدیکتر بشویم، این بحث را آنجا بیشتر تعقیب خواهیم کرد.
پس مسئله تشخیص، مسئله بسیار مهمی است به خاطر عقلی که خدا به ما داده و یکی از منابع احکام شرعی ما هم هست. علما هم از همین عقل استفاده میکنند. سؤالی که از این بحث می شود پرسید این است که اگر افراد،تشخیصشان اشتباه بود چی؟ این سؤال خیلی مهم است و پاسخ آن را فعلاًخیلی کوتاه عرض میکنم. پاسخش این است که ممکن است بعضیها بدون اینکه در تشخیصِ اشتباه، مقصّر باشند دچار اشتباه بشوند، خدا اینها را میبخشد. امّا ممکن است بعضیها عمداً اشتباه کنند. خدا این را روز قیامتبه چشمشان خواهد آورد و البته چشمشان را هم درخواهد آورد که شما چرا ندیدید؟ بعد اینها میگویند: خدایا، چرا ما را کور وارد محشر کردید؟میفرماید چون شما چشم داشتید و ندیدید. (قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمَی وَقَدْ کُنْتُ بَصِیرًا ؛ طه، ۱۲۵)
خیلی از امتحانهای ما سرِ «موضِع تشخیص» است نه «انجام تکلیف»
خیلی از اوقات، امتحان انسانها سرِ «موضع تشخیص» است، نه «انجام تکلیف». تازه ما کلی از تکلیفهایی که قطعی هستند، انجام میدهیم برای اینکه قدرت تشخیصمان بالا برود. یکی از راههای اصلاح تشخیص و تضمین تشخیص صحیح، این است که ما آن قسمت از تکالیفی که میدانیم قطعی است، انجام بدهیم، تا قدرت تشخیصمان در آن موارد دیگر،بالا برود؛ این یعنی تقوا. و نتیجهاش این میشود که خدا به ما قدرت تشخیص میدهد «یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً ؛ انفال، ۲۹)
عظمت حضرت خدیجه کبری(س) به این است که به سهولت تشخیص داد که رسول خدا(ص) به نبوّت رسیده است. عظمتش در این است که به سهولت تشخیص داد اموال خود را باید برای رسول خدا(ص) بگذارد و فدای او بکند. به سهولت تشخیص داد که باید تا پای مرگ، او را همراهی کند و ثروتمندترین زن مکّه، در اوج فقر و نداری از دنیا برود. اینها ابتدائاً به عظمت او در تشخیص است و بعد هم عمل به تکلیفی که تشخیص داد. هیچوقت به او امر نشد که «یا خدیجه، همه اموالت را انفاق کن!» او خودش تشخیص داد و زیباییاش هم واقعاً به همین است.
پیامبر(ص) اجازه میداد مردم نتیجه تشخیص اشتباه خود را ببینند
رسول خدا(ص) اجازه دادند که مردم اثر و نتیجه تشخیص اشتباه خودشان را ببینند. کمااینکه حضرت امام(ره) در مورد انتخابات همین را فرمودند. تشخیص مسئله بسیار مهمی است. ما بد می کنیم در کنار مسئله امامت، فقط اطاعت را میگوییم و بصیرت را نمیگوییم. این باعث میشود که یک سری از جوانها، از دین بیزار بشوند و بگویند «چرا باید همهاش به ما دستور بدهند؟ چرا خدا فقط دستور داده و ما باید اجرا کنیم!» درحالیکه اینطور نیست و خیلی جاها باید خودمان تشخیص بدهیم. حالا کو تا امام، دستور بدهد! کاش دستور بدهد. آنجایی که به فهم خودت واگذار میکند چی؟ رسول خدا(ص) درک و تشخیصدادن منافقین را بسیاری از اوقات، به خود مردم واگذار کردند. و همه روضههایی که میخوانیم به خاطر عدم تشخیص مردم بود.
البته تشخیص درست، ملاک و معیار دارد و میشود درباره آن صحبت کرد، ولی فعلاً شعارش را بدهیم، فعلاً پرچم آن را بالا بگیریم که تلقّی مردم از دین، این نباشد که صرفاً باید تکلیف انجام بدهند!
چهل سال است نتوانستیم جا بیندازیم که دین یک امر واقعی است و احکامش تابع مصالح و مفاسد است
چرا ما چهل سال است نتوانستیم جا بیندازیم که دین یک امر واقعی است و احکامش تابع مصالح و مفاسد است؟ چه کسی اینجا مقصّر است؟ چرا بایداین دعوای مضحک سر حجاب در جامعه ما وجود داشته باشد؟! آیا این دعوا مضحک نیست؛ برای جامعهای که در کلامش اینجوری اعتقاد دارد، در فقهاش اینجوری اعتقاد دارد، در اخلاقش آنجایی که فلسفه اخلاق از نگاه دینی، تبیین میشود، اینجوری اعتقاد دارد. این معضل را کِی باید حل کرد؟
حجاب را چه کسی باید توضیح بدهد؟ الآن شما وقتی در هواپیمامینشینید، حجاب را یک مقوله ارزشی و دینی معرفی میکند، ولی بستن کمربند ایمنی در هواپیما را یک امر ارزشی معرفی نمیکند بلکه یک امر واقعی معرفی میکند. قرائت ما از دین، و تلقی مردم اینگونه شده است. بنده از علما تقاضا میکنم، یک کمی سرشان از کتاب بیرون بیاورند و از کتابخانه بیرون بیایند و ببینند این آگاهیهایی که در جامعه منتشر شده، چگونه بوده است که الآن تلقی مردم درباره دین، اینگونه است؟
چرا برخی سیاسیون توانستند با تمسخر حجاب، رأی جمع کنند؟ چون مردم حجاب را یک امر ارزشی میدانند نه عقلانی!
بعضی از سیاسیون درجهیک این کشور که بعضاً آنها را برای ریاستجمهوری قبول میکنند، میروند حجاب را مسخره میکنند رأی میآورند. آیا کسی دندانپزشکی را مسخره میکند تا رأی بیاورد؟! نه؛ پس چرا حجاب را مسخره میکنند؟ چون حجاب را یک امر ارزشی میدانند و میگویند: حجاب به عقیده افراد بستگی دارد، عقیده را تحمیل نکنید! هنوز در این کشور بیسوادهایی هستند که میگویند حجاب عقیده است و عقیده را تحمیل نکنید.
آقازاده آیتالله بهجت(ره) میفرماید که حضرت آیتالله بهجت در این زمینه مبنای خاصی داشت. بعضی از علمای گذشته نیز بر این نظریه بودند ولی ایشان خیلی این قضیه را سرایت میداد و میفرمود: «همه احکام الهی،ارشادی است. تمام این احکامی که خدا حکم کرده را عقل یک انسان کامل نیز حکم میکند.» حالا ما آن عقل کامل را نداریم، لذا به کلام خدا و کلام معصوم(ع) مراجعه میکنیم.
حجاب یک امر مربوط به سلامت روانی جامعه است. بسیاری دیگر از احکام نیز همینطور هستند. پس موضوع تعبّدیات در این وسط، چه میشود؟ ما نسخه پزشک قلب خودمان را حتی نمیتوانیم درست بخوانیم. اما چون ایشان متخصص هستند، ما به او اعتماد میکنیم؛ به عنوان یک عالم. ولی ما هنوز این اعتماد را نسبت به پیغمبر و ائمه هدی، به عنوان یک عالم، در مردم ایجاد نکردهایم.
بیشتر بخوانید:
ادامه پروژه فکری پناهیان در ماه رمضان / تشیع اقتدارگرا قالیباف به من «قول» داد ... / روایت آقاتهرانی از وضعیت پیگیری قانون حجاب از «سران قوا»۲۱۲۱۷
کد خبر 1749460منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: حجت الاسلام پناهیان بدحجابی تشخیص تکلیف عهده خود رسول خدا ص تشخیص مان کدام عالم یک امر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۴۱۲۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
الزام به تنظیم سند رسمی یک جراحی حقوقی ـ اقتصادی ـ اجتماعی
عضو کمیته نهاییسازی متن طرح الزام به تنظیم سند رسمی در معاملات مربوط به اموال غیرمنقول در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: با الزام به تنظیم سند رسمی شاهد یک جراحی حقوقی ـ اقتصادی ـ اجتماعی خواهیم بود. - اخبار اجتماعی -
حجتالاسلام محمدامین کیخای فرزانه؛ عضو کمیته نهاییسازی متن طرح الزام به تنظیم سند رسمی در معاملات مربوط به اموال غیرمنقول در مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم درباره آخرین وضعیت این طرح در مجمع گفت: متن در کمیسیون حقوقی ـ قضایی مجمع تشخیص مصلحت نظام مصوب شده و در دستور کار صحن مجمع تشخیص قرار دارد. تا الان بسیاری از مواد آن بررسی و تصویب شده و میتوان این ادعا را کرد که طرح الزام به تنظیم سند رسمی در ماراتن پایانی خود قرار دارد.
وی افزود: الزام به تنظیم سند رسمی در معاملات اموال غیرمنقول از مطالبات مقام معظم رهبری است و امید است با توجه به پیگیریهای مجمع در کمیسیون تخصصی و همچنین صحن مجمع تشخیص مصلحت نظام، بهزودی مصوب نهایی شود.
این حقوقدان ادامه داد: مجمع تشخیص مصلحت نظام از حدود دو ماه قبل بررسی مواد پایانی طرح با تأکید بر ماده 10 را آغاز کرده است. ماده 10 درباره سامانهای که سازمان ثبت متولی آن است بحث میکند و مربوط به طی ایام گذار در بحث اعتبارزدایی از اسناد عادی است.
مجمع تشخیص مصلحت نظام "منشأ بزرگ فساد" را میخشکاند؟!کیخای فرزانه افزود: سامانهای که در ماده 10 آمده، سازوکار و زوایا و آثار حقوقی اعتبارزدایی از اسناد عادی را به محل بحث گذاشته است.
عضو کمیته نهاییسازی متن طرح الزام به تنظیم سند رسمی در معاملات مربوط به اموال غیرمنقول در مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه اظهار کرد: نگاه ما باید به این باشد که در بحث اسناد املاک و اموال غیرمنقول باید ساماندهی صورت بگیرد و نگران این نباشیم که با تصویب طرح آیا اتفاقی رخ خواهد داد یا نه؛ به هر حال یک جراحی حقوقی ـ اقتصادی ـ اجتماعی در عرصه مِلکیت اتفاق میافتد که باید هم رخ دهد و این جراحی ممکن است هزینههایی داشته باشد.
وی درباره زمان احتمالی تصویب نهایی این طرح گفت: امید است که مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسات این هفته و هفتههای آتی بتواند مطالبات رهبری را تأمین کند؛ با توجه به اینکه این اعتبارزدایی از اسناد عادی و الزام به تنظیم سند رسمی جزو نیازهای مهم و اساسی جامعه است و رأس نظام هم آن را "مصلحت یقینی" دانستهاند.
توضیحات یک وکیل درباره علت مخالفت با اعتبارزدایی از اسناد عادیوی افزود: در طرح الزام به تنظیم سند رسمی دو ماده 1 و 10، مواد اصلی طرح هستند. ماده 1 درباره حکم معاملات غیرساختارمند است و اینکه سرنوشت آنها در طرح چه خواهد شد. این ماده خوشبختانه تصویب شده است. موضوع مهم دیگر طرح بحث سامانه و زوایای آن است که در ماده 10 آمده و کار بررسی آن از روز چهارشنبه 12 اردیبهشت در صحن مجمع شروع میشود.
کیخای فرزانه در پایان گفت: با توجه به اینکه کمیسیون حقوقی ـ قضایی طرح را تحویل صحن داده و در حال حاضر هم مواد آخر طرح قرار است مورد بررسی قرار بگیرد. امیدوار و خوشبین هستیم که با همت اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام، بحث تصویب نهایی طرح الزام به تنظیم سند رسمی در هفتههای آتی انجام شود.
انتهای پیام/